10 Spreektips voor online presenteren en spreken
1 maart 2025
Door: Maarten
Weet je nog, een paar jaar geleden.. ALLE vergaderingen online! Misschien nog steeds jouw dagelijkse realiteit? Een veel gestelde vraag in onze trainingen: ‘heb je spreektips voor online presenteren en spreken?’ Natuurlijk hebben we die. Hier komen ze:
1. Neem regie
Er is online minder structuur dan bij een offline meeting. Begin dus met regie te nemen zodat de basisuitgangspunten van jouw vergadering/ vergadering/ presentatie voor alle deelnemers duidelijk zijn. Wil jij eerst 10 minuten spreken en vragen aan het eind? Geef dit aan. Wil jij dat deelnemers hun hand opsteken? Geef dit aan. Wil je vragen in de chat, dat deelnemers hun camera aan hebben? Geef dit aan.
Laat weten hoe jij het wilt hebben. Anders moet ieder voor zich bepalen hoe deze meeting zal gaan en dan wordt het chaos. Jij kan een structuur in je hoofd hebben, maar als je die niet hebt gedeeld zijn de andere deelnemers niet op de hoogte.
2. Zet je camera op ooghoogte
We hebben te veel neusgaten gezien tijdens de pandemie. En je kan nog zo’n fantastische inhoud hebben, nog zo’n prachtig verhaal, als ik 30 minuten in je neusgaten kijk neem ik je minder serieus. Dus zet een boek onder je camera of gebruik een standaard, maar doe iets.
3. Zorg voor goed geluid
Als je geluid niet goed is, haken deelnemers af. Mensen vinden het moeilijker om met slechte audio te dealen dan met slechte beeldkwaliteit. Dus fix dit, investeer hierin. Zonde anders van jouw zorgvuldig voorbereide inhoud.
4. Wissel af tussen in de camera kijken en kijken naar de schermpjes van anderen. Zo heb je online goed contact met je luisteraars
In een offline situatie zend en ontvang je tegelijkertijd met je luisteraars. Anders gezegd: als jij hen aankijkt, kijken zij jou aan. Online zijn deze gescheiden. Als jij je luisteraars het gevoel wil geven dat je ze aankijkt, kijk je in de camera. Maar als jij wil weten hoe het aankomt wat je tegen hen zegt, moet je naar de schermpjes kijken, anders kan je niet zien hoe zij ontvangen wat jij zegt. Wissel dus af. Voelt aanvankelijk vreemd, recht in de camera kijken, maar je luisteraars hebben dit nodig.
5. Vraag jezelf af: moet ik dit gesprek online voeren?
Sommige meetings en gesprekken kunnen prima online. Voor sommige gesprekken wil je elkaar in de ogen kunnen kijken, aanvoelen hoe iets landt bij de ander. Creatieve brainstorms gaan veel beter in het echt. ‘Ja maar Maarten, dit kan ook online hoor.’ Tuurlijk, maar vaak is het een beperkte oplossing.
Aan de andere kant, aftik meetings met veel actiepunten kunnen online juist sneller gaan. Hoe dan ook, denk van tevoren na over het doel van je gesprek. De vorm moet dienend zijn aan de inhoud. Niet iets online gaan doen omdat ‘dit altijd zo gaat’ of ‘het makkelijker is’ of omdat ‘Anne anders zo ver moet reizen.’ Je verliest vaak meer tijd aan een inspiratieloze videocall dan dat half uurtje reizen.
6. Kijk na elke online meeting even uit het raam
Online zie je anderen van zo dichtbij, het beeld is zeer ingezoomd. Als dit offline hetzelfde zou zijn, zou je op 20 centimeter van iemands neus staan. Dit is super vermoeiend voor je ogen. Heb je veel online meetings, kijk tussendoor uit het raam. Goed voor je ogen op de lange termijn, scheelt je weer 3000 euro aan laserbehandelingen.
7. Maak je online meetings/ presentaties korter
Online meetings zijn vermoeiender. Komt doordat het zo vermoeiend is voor je ogen. En je weinig energie terugkrijgt van de anderen doordat je minder prikkels krijgt van andere mensen. Maak niet de fout je online meetings even lang te plannen als een offline meeting.
8. Onthoud: je hebt het tegen mensen
Online kan je soms vergeten dat je tegen mensen praat. Je ziet jezelf steeds en denkt ‘zoohee, wat zie ik er moe uit vandaag!’ Je krijgt weinig signalen van anderen omdat ze niet in dezelfde ruimte zijn. Hierdoor ligt monotoon spreken op de loer omdat je in een soort dreunende toon informatie kan gaan oplepelen. Maar onthoud: je praat tegen mensen. Radio DJ’s zetten soms een foto van hun geliefde of vrienden achter hun microfoon. Als je wil dat je woorden aan komen bij anderen, ga je namelijk anders praten. Je geeft jezelf de opdracht: ‘Zorg dat het bij Fouad aankomt wat ik zeg.’
9. Zeg mensen hun naam hardop aan het einde van een zin
‘Deze zin is speciaal voor jou… Gerda.’ Als mensen hun naam horen gaan ze beter opletten. Online een extreem goed idee.
Mensen zitten tijdens meetings op hun telefoon, op hun tweede scherm, op LinkedIn, in hun mail, ze kijken naar de kat die voorbij loopt, hun partner die iets vraagt. Kortom, ze zijn niet met hun volle aandacht bij jou. Dus noem hun naam aan het einde van de zin hardop. Je naam hoor je altijd. Als je op een druk feestje met iemand praat, en ergens anders wordt jouw naam genoemd, registreren je hersenen dat. ‘Hé, mijn naam!’ Dit heet het cocktailparty effect.
Dit werkt ook online. Noem je 1 iemands naam hardop, dan weet iedereen in de meeting: ‘oei, het is een mogelijkheid dat ze mij persoonlijk gaat aanspreken, ik ga wel beter opletten.’ Het scherpt dus iedereens aandacht. Offline kan iemands naam noemen nogal aanvallend zijn, online is dit een goed idee.
10. Geef iedereen een taak
‘Ik ga zo deze presentatie geven. Liliane wil jij letten op wat deze 3 punten betekenen voor ons beleid? Mandela wil jij alvast nadenken hoe we dit helder uit kunnen leggen aan het andere team? Marloes, wil jij kijken of het helder is wat ik vertel?’ Als mensen naar je luisteren terwijl ze een doel of taak hebben, dan letten ze veel meer op. Ze zijn veel meer aangehaakt. Groot verschil als jij gewoon gaat spreken of presenteren en ze er zonder doel of taak zitten.